آیا نوزاد تازه متولد شده من نیاز به اکوکاردیوگرافی قلب دارد؟

این روزها با افزایش آگاهی والدین در مورد بیماریهای گوناگون از جمله بیماریهای قلبی ، سوالی که ما عموما از والدین میشنویم اینست: برای نوزاد من حتما باید بررسی قلب انجام شود؟
در اینکه هر نوزاد نیاز به بررسی کلی از نظر سلامت قلبی دارد شکی نیست و این کار عموما توسط همکاران متخصص کودکان و نوزادان در بخش نوزادان پس از تولد انجام میشود.

هر نوزاد تازه متولد شده در ساعات اول تولد تحت یک معاینه کلی قرار میگیرد و از نظر وجود احتمالی علایم و نشانه هایی که موید انواع بیماریها هستند ، بررسی میشوند. یکی از ارگانهایی که حتما توسط همکاران متخصص نوزادان معاینه میشود، قلب نوزاد است. پزشک با مشاهده نوزاد و بررسی رنگ پوست ، نبضها ، تنفس و نیز سمع قلب به ارزیابی وضعیت قلبی وی میپردازد.

آیا نوزاد تازه متولد شده من نیاز به اکوکاردیوگرافی قلب دارد؟

علایمی چون تنفس تند، کبودی لبها و صداهای غیر طبیعی در سمع قلب از جمله مواردیست که متخصص کودکان مشاوره قلب درخواست میکند تا پزشک فوق تخصص قلب کودکان با انجام معاینات بیشتر و نیز انجام بررسی های دیگر از جمله اکوکاردیوگرافی قلب وضعیت قلبی نوزاد را بررسی کند.

اما همانطور که در مقالات دیگر نیز اشاره کرده ایم، فراتر از نشانه های فوق، موارد متعدد دیگری نیز وجود دارد که شانس بیماریهای مادر زادی قلب را افزایش میدهند و لذا بررسی قلبی در آن موارد نیز ضروریست.
در ذیل به مواردیکه مهمتر هستند اشاره میشوند :

اندیکاسیون های درخواست اکوکاردیوگرافی در بخش نوزادان

عوامل مادری

  1. سن بارداری بالای ۳۵ سال
  2. سابقه بیماری های متابولیک در مادر ( دیابت , هیپو/هایپرتیروئیدی , فنیل کتونوری و …)
  3. سابقه بیماری‌های ژنتیکی/کروموزومی در فرزندان قبلی (سندروم داون , نونان , ویلیامز , ترنر , مارفان …)
  4. سابقه بیماری های متابولیک در فرزندان قبلی
  5. سابقه بیماری های مادرزادی قلب در مادر پدر فرزند قبلی
  6. سابقه مصرف دارو ( آسپرین , بروفن , آمفتامین , لیتیوم , هورمونهای جنسی , کاپتوپریل…) توسط مادر
  7. سابقه تماس با تراتوژن ها در مادر ( الکل , سیگار… )
  8. سابقه عفونت های ویروسی در مادر ( کوکساکی / روبلا / پاروویروس / اوریون… )
  9. سابقه بیماری های اتوایمیون در مادر ( لوپوس , شوگرن…)
  10. سابقه بیماری های ارثی در خانواده ( مارفان, نونان… )
  11. انواع لقاح مصنوعی (IVF…)
  12. هرگونه بارداری پرخطر
  13. هر سونوی غیرطبیعی در بارداری
  14. چندقلویی
  15. چاقی / تشنج / مصرف ویتامین آ
  16. سابقه انجام اکوکاردیوگرافی جنین به هر دلیلی

عوامل نوزادی پس از تولد

  1. بیماری های کروموزومی ( تریزومی 21/13/18 ترنر , دی جورج , نونان , ویلیامز , مارفان, … )
  2. بیماری های شدیدی چون فتخ دیافراگمی / فیستول مری-نای / تراتوم ساکروکوکسیژال
  3. آنومالی های خارج قلبی
    • چشمی ( کاتاراکت , میکرو فتالمی , … )
    • گوش ( عدم تشکیل لاله گوش , پایین بودن گوش ها, … )
    • صورت ( شکاف کام و لب , فاصله زیاد چشم ها از هم , … )
    • سر ( دور سر کوچک , بزرگ , … )
    • استخوانی / اندامها / اسکلتی ( انگشت اضافی , چسبیدگی انگشتان,  آنومالی ساعد , … )
    • امفالوسل /گاستروشزی
    • هرگونه ظاهر غیر طبیعی
  4. NT بالا در دوره جنینی
  5. هیدروپس
  6. پره ماچوریتی
  7. آسیفیکسی پری ناتال
  8. مالفورماسیونهای شریانی وریدی
  9. وابستگی به ونتیلاتور
  10. آریتمی / برادیکاردی / تکی کاردی
  11. آنمی شدید / هیپوتانسیون
  12. سیانوز غیر ریوی و درصد اکسیژن اشباع پایین
  13. سوفل
  14. تکی پنه / تعریق هنگام شیر خوردن
  15. نبض های ضعیف
  16. گرافی سینه غیر طبیعی ( سایز بزرگ قلب )
  17. هر نوزاد بدحال که توجیهی برای وضعیت بالینی وجود ندارد

نهایتا باید اشاره کرد که با توجه به اینکه بعضی از بیماریهای قلب کودکان ممکن است بی سر و صدا باشند و نیز بعضی دیگر به مرور علایم خود را بروز دهند و یا بتدریج بر شدت آنها افزوده شود، یک معاینه معمولی نرمال هیچگاه به عنوان مدرکی صد در صد در رد همیشگی بیماری قلبی تلقی نمیشود و بسته به مورد ممکن است نیاز به بررسی های بیشتر در سالهای آتی عمر کودک وجود داشته باشد.

دکتر احمد وصال فوق تخصص قلب اطفال و اینترونشن قلب کودکان و بزرگسالان